ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਚਿਤੌੜਗੜ(ਰਾਜਸਥਾਨ) ਵਿੱਚ ਦੇਖਣਯੋਗ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਥਾਨ

ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਇੱਕ ਸ਼ਾਹੀ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹਰਿਆਲੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰੇਗਾ। ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਤੇ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਮੀਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ।  ਸਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਇਸ ਨੇ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਮੂਲ ਅਤੇ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਅਧਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਕੇਂਦਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸੂਖਮਤਾਵਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।  ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵਧੀਆ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਿਛੋਕੜ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ।

ਜਿੱਥੇ ਗੰਭੇੜੀ ਅਤੇ ਬੇਰਾਚ ਨਦੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦਾ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸ਼ਹਿਰ ਕਦੇ ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਿਸੋਦੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ।  ਕਸਬੇ ਦੇ ਅਮੀਰ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਜੌਹਰ ਵਰਗੇ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਹਿੰਦੂ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਭਗਤ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਮੀਰਾਬਾਈ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰਾਜ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।  ਗੜ - ਚਿਤੌੜ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉੱਪਰ ਉੱਭਰੀ ਪਹਾੜੀ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਮੁਗਲ ਅਤੇ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।  ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗੜ੍ਹ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਪਰ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।  ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ, ਹੁਮਯੂਨ ਅਤੇ ਅਕਬਰ ਵਰਗੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ, ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਿਆ। ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਇਤਿਹਾਸ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹੋਵੋਗੇ, ਜਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਦਾ ਰਾਹ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੋ। ਮਹਾਨਗਰ ਦੀ ਭੀੜ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸ਼ਹਿਰ-ਚਿਤੌੜ ਇੱਕ ਮਨੋਰੰਜਕ ਛੁੱਟੀਆਂ ਲਈ ਖੁੱਲੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰੇਗਾ।

ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ(Chittorgarh Fort)
ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਹਾੜੀ ਕਿਲ੍ਹਾ ਹੈ।  ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਕਿਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਹੈ।  ਮੂਲ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ 7 ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮੌਰੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੇਵਾੜੀ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕਿਆਂ 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਰਾਜਪੂਤ ਸਰਦਾਰ ਚਿੱਤਰੰਗਦਾ ਮੋਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਚਿਤ੍ਰਕੁਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।  ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੋਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੇਵਾੜ ਰਾਜ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬੱਪਾ ਰਾਵਲ ਨੇ 734 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾ ਲਿਆ।  ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੇ ਵੰਸ਼ਜਾਂ ਨੇ ਮੇਵਾੜ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਅਜਮੇਰ ਤੱਕ, 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਮਹਿਲ(Rana Kumbha Palace)
ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਰਾਣਾ ਕੁੰਭਾ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਜੇ ਸਟੰਭ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਵਿਰਾਸਤੀ ਮਹਿਲ ਹੈ।  ਇਹ ਚਿਤੌੜਗੜ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਲਈ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਮਹਾਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਨੇ ਇੱਕ ਖੰਡਰ ਹੋਏ ਮਹਿਲ ਉੱਤੇ ਇਸ ਮਹਿਲ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਜੋ 734 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਬੱਪਾ ਰਾਵਲ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।  ਉਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮੇਵਾੜ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।  ਇਸ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾ ਮਹਾਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸ਼ਾਹੀ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ।  ਖੰਡਰ ਹੋਇਆ ਕੁੰਭ ਮਹਿਲ ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਮਾਰਕ ਹੈ।

ਕੀਰਤੀ ਸਟੰਭ / ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦਾ ਟਾਵਰ(Kirti Stambh / Tower Of Fame)
ਕੁੰਭ ਪੈਲੇਸ ਤੋਂ 800 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 7.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਕੀਰਤੀ ਸਟੰਭ ਜਾਂ ਟਾਵਰ ਆਫ਼ ਫੇਮ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਫੋਰਟ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਜੈਨ ਸਮਾਰਕ ਹੈ।
ਕੀਰਤੀ ਸਟੰਭ 12 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਬੁਰਜ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਜੈਨ ਵਪਾਰੀ ਜੀਜਾਜੀ ਭਾਗੇਰਵਾਲਾ ਦੁਆਰਾ ਰਾਵਲ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।  ਇਸਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ।  22 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਵਾਲਾ ਇਹ ਛੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਮੀਨਾਰ ਪਹਿਲੇ ਜੈਨ ਤੀਰਥੰਕਰ ਆਦਿਨਾਥ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।

ਸੋਲੰਕੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਲਮ ਵਾਲੇ ਬਾਲਕੋਨੀ, ਜਾਲੀਦਾਰ ਕਮਾਨ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਉੱਕਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹਨ।  ਇਹ ਬੁਰਜ ਨੰਗੇ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਿਗੰਬਰਾ ਸੰਪਰਦਾਇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ।  ਹੇਠਲੀ ਮੰਜ਼ਲ ਵਿੱਚ, ਖੜ੍ਹੇ ਆਦਿਨਾਥ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਤੇ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਪਰਲੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਛੋਟੇ ਚਿੱਤਰ ਹਨ।  ਟਾਵਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੈਨ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਪਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਫਤਿਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੈਲੇਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ(Fateh Prakash Palace Museum)
ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ, ਫਤਿਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੈਲੇਸ ਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਪੈਲੇਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਅਤੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਫੋਰਟ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਦੀ ਪੋਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।  ਇਹ ਚਿਤੌੜਗੜ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
 ਫਤਿਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮਹਿਲ ਰਾਣਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦੋ ਮੰਜ਼ਲਾ ਮਹਿਲ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨਮੂਨਾ ਹੈ।  ਇਹ ਇਕ ਇਮਾਰਤ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਚਾਰ ਕੋਨਿਆਂ 'ਤੇ ਗੁੰਬਦ ਵਾਲੇ ਛਤਰੀਆਂ ਦਾ ਤਾਜ ਹੈ।  ਮਹਿਲ ਕਲਾ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਗਲਿਆਰੇ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।  ਸਾਲ 1968 ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਮਹਿਲ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਵਿਜੇ ਸਟੰਭ / ਵਿਕਟਰੀ ਟਾਵਰ(Vijay Stambh / Victory Tower)
ਕੁੰਭ ਪੈਲੇਸ ਤੋਂ 600 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਵਿਜੇ ਸਟੰਭ ਜਾਂ ਵਿਕਟਰੀ ਟਾਵਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਾਰਕ ਹੈ।  ਇਹ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਮਹਾਰਾਜ ਖਿਲਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਲਵਾ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਉੱਤੇ ਉਸਦੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ 1448 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮੇਵਾੜ ਦੇ ਰਾਜਾ ਮਹਾਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਿਜੈ ਸਟੰਭ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।  ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ, ਵਿਜੈ ਸਟੰਭ ਇੱਕ 9 ਮੰਜ਼ਲੀ ਬੁਰਜ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਉਚਾਈ 37.19 ਮੀਟਰ ਹੈ।  ਲਾਲ ਰੇਤ ਦੇ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਬਣੇ ਇਸ ਬੁਰਜ ਦੀ ਹਰ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਾਲਕੋਨੀ ਹੈ।  ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵੇਰਵਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਮੰਜ਼ਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮਹੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੁੰਭ ਸ਼ਿਆਮ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਮੀਰਾਬਾਈ ਮੰਦਰ(Kumbha Shyam Temple & Meerabai Temple)
ਕੁੰਭ ਮਹਿਲ ਤੋਂ 350 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਕੁੰਭ ਸ਼ਿਆਮ ਮੰਦਰ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹੈ।  ਇਹ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਕੁੰਭ ਸ਼ਿਆਮ ਮੰਦਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਰਾਣਾ ਕੁੰਭ ਨੇ 1448 ਈ.  ਮੰਦਰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਵਰਾਹ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।  ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਕਾਲੀ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਮੀਰਾਬਾਈ ਮੰਦਰ ਵੀ ਹੈ ਪਰ ਕੁੰਭ ਸ਼ਿਆਮ ਮੰਦਰ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹਾਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਉਹ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮੀਰਾ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇਸ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਹੋਈ ਸੀ।

Comments

ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤਾਂ

ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੈਂਤ - ਬਲੈਕ ਹੋਲ

ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ

ਰਹੱਸਮਈ ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡ

ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਿੱਪ-ਹੌਪ ਬਾਰੇ

ਪੂਰਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ vs ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ