ਥੋਹਰ - ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਉਤਪਤੀ, ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
ਥੋਹਰ(cactus) ਦੀਆਂ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ 1800 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੈਕਟਸ ਸ਼ਬਦ, ਲਾਤੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦ κάκτος (káktos) ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇੱਕ ਨਾਮ ਜੋ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਥੀਓਫ੍ਰਾਸਟਸ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਪਾਈਨੀ ਪੌਦੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁਣ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਥੋਹਰ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਦੋਨੋਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਹਨ ਇਹ ਇੱਕ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 63 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਉੱਚੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਕਿਸਮ ਪੈਚੀਸੇਰੀਅਸ ਪ੍ਰਿੰਗਲੇਈ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਉੱਚਾਈ 63 ਫੁੱਟ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਬਲੌਸਫੇਲਡੀਆ ਲਿਲੀਪੁਟੀਆਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਫ਼ 1 ਸੈਂਮੀ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੋਕੇ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਥੋਹਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸੀਲੇ ਤਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅੰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੈਕਟਸ ਤਣਿਆਂ ਨੂੰ ਬਰਸਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਸੋਖਣ ਲਈ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਅਤੇ ਸੁੰਗੜਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੰਬੇ ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਣੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪੱਤੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਥੋਹਰ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ ਉਸਨੇ ਅਸਲ ਪੱਤੇ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜਾਂ ਪੱਤੇ ਆਪ ਆਪ ਨੂੰ ਕੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਢਾਲ ਗਏ ਤਾਂ ਕਿ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਜਿੱਥੋਂ ਪਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਣੇ ਨੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਰੀਕਾ ਬੀਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫੁੱਲ ਅਕਸਰ ਵੱਡੇ ਤੇ ਰੰਗੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਥੋਹਰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਹੋਰ ਖੰਡੀਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਹਿੱਸੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਲੋਨਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੜ੍ਹ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਥੋਹਰ ਦੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਯੋਗ ਹਨ: ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਵਟੀ ਪੌਦਿਆਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਨੂੰ ਚਾਰੇ ਲਈ ਵੀ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਭੋਜਨ(ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਫ਼ਲ) ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਗਭਗ ਹਰ ਥੋਹਰ ਦਾ ਫ਼ਲ ਖਾਣ ਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਜ਼ਰੂਰ ਖਾ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹ ਇਸੇ ਕੈਕਟਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਹੀ ਇੱਕ ਪੌਦਾ ਹੈ।
Comments
Post a Comment