ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕ ਮੁਰਦਿਆਂ ਦਾ ਮਮੀਕਰਣ(Mummification) ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਸਨ?

ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਮਸਾਲੇ ਲਾ ਕੇ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮਮੀਫੀਕੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ, ਮਿਸਰੀਆਂ ਨੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਰੀ ਨਮੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸੁੱਕਾ ਰੂਪ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਹ ਇੰਨੇ ਸਫਲ ਸਨ ਕਿ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਮਿਸਰੀ ਦੀ ਮਮੀਫਾਈਡ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ 3,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ।
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੋਣ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਮੌਜੂਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਿਸਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਸੀ ਜੇ ਸਰੀਰ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਮਮੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 'ਤੇ ਇੰਨਾ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ ਅਤੇ ਫਿਰੋਆਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਅਰੰਭ ਕੀਤੀ। ਮਮੀਕਰਣ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਅਮੀਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ।

ਮੁੱਖ ਐਮਬਲਮਰ ਇੱਕ ਪੁਜਾਰੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਅਨੂਬਿਸ ਦਾ ਮਾਸਕ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਨੂਬਿਸ ਮੁਰਦਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦੇਵਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਮਮਮੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਐਂਬਲੀਮਿੰਗ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਨੂਬਿਸ ਦਾ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਿਆ।

ਮਮੀਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਕਦਮ-ਦਰ-ਕਦਮ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ:-
1) ਨੱਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਮੋਰੀ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਹੁੱਕ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
2) ਪੇਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਕੱਟ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
3) ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
4) ਫਿਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੁੱਕਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
5) ਫੇਫੜਿਆਂ, ਅੰਤੜੀਆਂ, ਪੇਟ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਕੈਨੋਪਿਕ ਜਾਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
6) ਦਿਲ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
7) ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਈਨ ਅਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
8) ਲਾਸ਼ ਨੂੰ 70 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਨੈਟਰੋਨ (ਨਮਕ) ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
9) 40 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਲ ਦੇਣ ਲਈ ਲਿਨਨ ਜਾਂ ਰੇਤ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
10) ਫਿਰ 70 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰਾਂ ਤੱਕ ਪੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
11)ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕੋਫੈਗਸ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। (ਇੱਕ ਤਾਬੂਤ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਡੱਬਾ)

 ਜੇ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਫ਼ਿਰਔਨ ਹੁੰਦਾ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖਜਾਨਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਫਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ।
 ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ

ਕੈਨੋਪਿਕ ਜਾਰ:- ਮੱਮੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗ ਸੁੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ  ਕੈਨੋਪਿਕ ਜਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੰਮੀ ਦੇ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਸਰਕੋਫੈਗਸ ਵਿੱਚ ਲਾਸ਼ ਨਾਲ ਹੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਚਾਰ ਕੈਨੋਪਿਕ ਜਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਢੱਕਣ ਸੀ।

Imsety: ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਿਰ ਵਰਗਾ ਢਾਚਾਂ ਜਿਗਰ ਵਾਲੇ ਜਾਰ ਤੇ ਹੁੁੰਦਾ ਸੀ।

Qebhesneuf: ਇੱਕ ਬਾਜ਼ ਵਰਗਾ ਢਾਚਾਂ ਆਂਦਰਾਂ ਵਾਸਤੇ।

Hapy: ਇੱਕ ਬੇਬੂਨ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਾਸਤੇ।

Duamutef: ਇੱਕ ਗਿੱਦੜ ਪੇਟ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਵਾਸਤੇੇ।
 ਇਹ ਹੋਰਸ ਦੇ ਚਾਰ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਹੋਰਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰੀ ਆਕਾਸ਼ ਦਾ ਰੱਬ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰਔਨ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਬਾਜ਼ ਜਾਂ ਬਾਜ਼ ਦੇ ਸਿਰ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮਮੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨਾਲ ਮਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਮੁਲਟਸ(ਤਵੀਤ):- ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਮੀ ਦੀਆਂ ਪੱਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤਵੀਤਾਂ ਨੂੰ ਮਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਦਫਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਤਵੀਤ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੱਮੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਗੇ ਅਜਿਹਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੋਚਣਾ ਸੀ।  ਹੋਰਸ ਦੀ ਅੱਖ (ਜਾਂ 'ਵੈਜਟ ਆਈ') ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਵੀਤ ਸੀ ਜੋ ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਵੀਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

 ਸ਼ਬਤੀਸ:- ਸ਼ਬਤੀਸ ਛੋਟੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਸਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮਮੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਮਿਸਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਬੁਲਾਏ ਜਾਣ 'ਤੇ ਜੀ ਉੱਠਣਗੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਗੇੇ।
ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਖਜ਼ਾਨੇ:- ਮਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਾਨ ਨਾਲ ਦਫਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਲੋਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਪੈ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਜੇ ਮਮੀ ਕਿਸੇ ਫ਼ਿਰਔਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੁੰਦੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨਾਲ ਦਫਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਗਹਿਣੇ। ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਖੋਜ ਤੁਟਨਖਮੂਨ ਦੀ ਕਬਰ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਪੂਰਾ ਤਾਬੂਤ ਸੋਨੇ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਤੁਟਨਖਮੂਨ ਦੀ ਖੋਜ 1922 ਵਿੱਚ ਹਾਵਰਡ ਕਾਰਟਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਫਰਨੀਚਰ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ, ਬੇਕਰ, ਮਿੱਲਰ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਸਭ ਕੁਝ ਦਫਨਾਉਣ ਦੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਰੋਜ਼ਮਰਾ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਨੂੰ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਲੲੀ ਢਫਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

Comments

ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤਾਂ

ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੈਂਤ - ਬਲੈਕ ਹੋਲ

ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ

ਰਹੱਸਮਈ ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡ

ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਿੱਪ-ਹੌਪ ਬਾਰੇ

ਪੂਰਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ vs ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ