ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ - ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ, ਕਾਰਨ, ਕਿਸਮਾਂ, ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਬਚਾਅ

ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਕਦੇ ਵੀ ਇੱਕੋ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਦੋ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਦੀ, ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ? ਜਵਾਬ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਤੇ 2000 ਤੂਫਾਨ ਐਕਟਿਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 6000 ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਝਟਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 8.5 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਚਮਕਦੀ ਹੈ। 

ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਇੱਕ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਡਿਸਚਾਰਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਜਲੀ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੀਂਹ, ਬਰਫ ਜਾਂ ਬਰਫ ਦੇ ਕਣਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਉਣ ਨਾਲ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਤੂਫਾਨੀ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਚਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ।  ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਵਸਤੂਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੌੜੀਆਂ, ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਖੁਦ ਧਰਤੀ, ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ' ਤੇ ਚਾਰਜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ - ਇੱਕ ਅਸੰਤੁਲਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਸੁਭਾਅ ਦੋ ਚਾਰਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ - ਇੱਕ ਚਮਕ ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਸਤਹ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ।  ਇਸ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਹਵਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਥਿੜਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਤੇਜ਼ ਗਰਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵੇਖਣ ਤੋਂ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ।

ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ

1) ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਊਂਡ ਜਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ (CG)

 ਸੀਜੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਨੈਗੇਟਿਵ ਚਾਰਜ ਦਾ ਇੱਕ ਚੈਨਲ, ਜਿਸਨੂੰ ਸਟੈਪਡ ਲੀਡਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 'ਫੋਰਕਡ' ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਝੁਕ ਜਾਵੇਗਾ - ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਫੋਰਕਡ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਅੱਖ ਲਈ ਅਦਿੱਖ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਿਲੀਸਕਿੰਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਉਂ ਹੀ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਟੈਪਡ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਚਾਰਜ ਦੇ ਇੱਕ ਚੈਨਲ ਵੱਲ ਖਿੱਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਵਿਰੋਧੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਟੈਪਡ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੀਮਰ ਜੁੜਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਵਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈੈ। ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਸਟਰੋਕ (ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਫਲੈਸ਼ ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ)

ਬੱਦਲ ਵੱਲ ਲਗਭਗ 60,000 ਮੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਚਮਕ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਸਟਰੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

i) ਨੈਗੇਟਿਵ ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਊਂਡ ਲਾਈਟਨਿੰਗ (-CG)

 ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸੀਜੀ ਫਲੈਸ਼ ਇੱਕ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਵਧਣ ਵਾਲੇ, ਨਕਾਰਾਤਮਕ-ਚਾਰਜ ਵਾਲੇ ਸਟੈਪਡ ਦੁਆਰਾ ਅਰੰਭ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਿਟਰਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।  ਇਸ ਫਲੈਸ਼ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਲਾਉਡ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਚਾਰਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਨੈਗੇਟਿਵ ਸੀਜੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਸਟ੍ਰਾਈਕਸ(ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਕਿਰਿਆ) ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੇਠਲੀ ਬ੍ਰਾਂਚਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 ii) ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਊਂਡ ਲਾਈਟਨਿੰਗ (+CG)

 ਘੱਟ ਆਮ ਸੀਜੀ ਫਲੈਸ਼ ਇੱਕ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਵਧਣ ਵਾਲੇ, ਸਕਾਰਾਤਮਕ-ਚਾਰਜ ਵਾਲੇ ਸਟੈਪਡ ਦੁਆਰਾ ਅਰੰਭ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਿਟਰਨ ਸਟਰੋਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਚਾਰਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਬਿਜਲੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੱਧਰੀ ਵਰਖਾ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।  ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਂਡ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਸਟ੍ਰਾਈਕਸ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਚਮਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ (ਦੂਜੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ) ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਘਾਟ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਬਿਜਲੀ ਤੋਂ ਗਰਜ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਡੂੰਘੀ, ਘੱਟ-ਆਵਿਰਤੀ ਵਾਲੇ ਸੋਨਿਕ ਬੂਮਸ ਦੀ ਲੜੀ ਵਰਗੀ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। 

 2) ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਏਅਰ ਜਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਤੋਂ ਹਵਾ (CA) ਬਿਜਲੀ

 ਇਹ ਇੱਕ ਡਿਸਚਾਰਜ ਨੂੰ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਬੱਦਲ ਤੋਂ ਸਾਫ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਛਾਲ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ-ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਸੀਜੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੀਏ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਚੈਨਲ ਤੋਂ ਅੱਧ-ਹਵਾ ਤੱਕ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ।  ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਟਕੀ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਲੰਮੇ, ਚਮਕਦਾਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਚੈਨਲ ਕਮਯੂਲੋਨੀਮਬਸ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ।

 3) ਗਰਾਉਂਡ-ਟੂ-ਕਲਾਉਡ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਬੱਦਲ (GC) ਲਾਈਟਨਿੰਗ

 ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵਧਣ ਵਾਲੇ ਸਟੈਪਡ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਏ ਬੱਦਲ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਸਚਾਰਜ। ਗਰਾਊਂਡ-ਟੂ-ਕਲਾਉਡ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਸਟ੍ਰਾਈਕਸ- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵਧਦੀ ਬਿਜਲੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ-ਉੱਚੇ ਬੁਰਜਾਂ ਅਤੇ ਗਗਨਚੁੰਬੀ ਇਮਾਰਤਾਂ 'ਤੇ ਆਮ ਹਨ। ਜੀਸੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਪੋਲਰਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਬਿਜਲੀ ਜੋ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਕਲਾਊਂਡ ਫਲੈਸ਼ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਬਿਜਲੀ ਕਲਾਉਡ ਬੇਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸ਼ਾਖਾ ਰਹਿਤ ਹੈ।

4)  ਇੰਟਰਾਕਲਾਉਂਡ ਜਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ (IC) ਲਾਈਟਨਿੰਗ

 ਇਹ ਡਿਸਚਾਰਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੀ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਬੱਦਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੱਝੀ ਬਿਜਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੱਦਲ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਚਾਰਜ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਛਾਲ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।

 ਸ਼ੀਟ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਡਿਸਚਾਰਜ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਬੱਦਲਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਸਲ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਚੈਨਲ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂ ਖਿਤਿਜੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਭਾਵ ਨਿਰੀਖਕ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ) ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਕਸਰ ਆਈਸੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਿਰਫ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਹੈ ਜੋ ਬੱਦਲ ਦੁਆਰਾ ਛੁਪੀ ਹੋਈ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਚਮਕ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 ਇੱਕ ਸੰਬੰਧਤ ਸ਼ਬਦ, ਗਰਮੀ ਦੀ ਬਿਜਲੀ, ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਜਾਂ ਬਿਜਲੀ-ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਰੋਸ਼ਨੀ ਹੈ ਜੋ ਗਰਜ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੈ। ਗਰਮੀ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਮਿਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਤੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਗਰਜ਼ -ਤੂਫ਼ਾਨ ਆਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

 5) ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਕਲਾਉਡ ਜਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਤੋਂ ਬੱਦਲਾਂ ਤੱਕ (CC) ਬਿਜਲੀ

 ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਘੱਟ, ਪਰ ਬਿਜਲੀ ਇੱਕ ਬੱਦਲ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਬੱਦਲ ਤੱਕ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮੱਕੜੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਜਲੀ ਲੰਬੀ, ਖਿਤਿਜੀ ਹਿੱਲਣ ਵਾਲੀ ਚਮਕ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਵੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਪ੍ਰਾਈਟਸ (Sprites) ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਡਿਸਚਾਰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਉੱਪਰ ਉੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਪ੍ਰਾਈਟਸ ਕਲਾਉਡ ਟਾਪ ਤੋਂ 60 ਮੀਲ ਤੱਕ ਫੈਲੇ ਲੰਬਕਾਰੀ ਲਾਲ ਕਾਲਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ +ਸੀਜੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਵਜੋਂ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹੋਏ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ।ਸਪ੍ਰਾਈਟਸ ਜਿਆਦਾਤਰ ਲਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ(ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਿਰਫ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ)।

 ਨੀਲੇ ਜੈੱਟ (Blue jets) ਗਰਜ ਦੇ ਬੱਦਲ ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੋਂ ਉੱਭਰਦੇ ਹਨ, ਤੰਗ ਸ਼ੰਕੂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 25-35 ਮੀਲ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਨੀਲੇ ਜੈੱਟ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

 ਐਲਵਜ਼ (Elves) ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਡਿਸਕ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਚਮਕਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵਿਆਸ ਵਿੱਚ 300 ਮੀਲ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਵੇਂ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮ ਸੀਜੀ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਊਰਜਾਵਾਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਪਲਸ ਆਇਨੋਸਫੀਅਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਐਲਵਜ਼ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

 ਐਨਵੀਲ ਕ੍ਰਾਲਰ (Anvil Crawlers) ਦਰੱਖਤਾਂ ਵਰਗੇ, ਖਿਤਿਜੀ ਤੌਰ ਤੇ ਚਲਦੇ ਹੋਏ ਆਈਸੀ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਡਿਸਚਾਰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਤਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹੌਲੀ ਗਤੀ (ਹੋਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ) ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖੀ ਅੱਖ ਦੁਆਰਾ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਜਲੀ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ 'ਰਾਕੇਟ ਲਾਈਟਨਿੰਗ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਅਕਸਰ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਸਮਾਨ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਐਨੀਵਿਲ ਕ੍ਰਾਲਰ ਅਕਸਰ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਉਚਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਰੀਖਕ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਦੂਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਰਮ, ਰੋਲਿੰਗ ਗਰਜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਨਵੀਲ ਕ੍ਰਾਲਰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਦਲ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਜਾਂ ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਂਡ ਡਿਸਚਾਰਜ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

 ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਬੋਲਟ (ਜਿਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ 'ਏਨਵਿਲ ਲਾਈਟਨਿੰਗ' ਜਾਂ 'ਏਨਵਿਲ-ਟੂ-ਗਰਾਊਂਡ' (anvil-to-ground) ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇੱਕ ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਊਂਡ ਬਿਜਲੀ ਡਿਸਚਾਰਜ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕਮਯੂਲੋਨੀਮਬਸ ਕਲਾਉਡ ਦੇ ਉੱਚੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਲੰਬਕਾਰੀ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਰਜ਼- ਤੂਫ਼ਾਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਖਿਤਿਜੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਾਈਨਲ ਸਟਰਾਈਕ ਪੁਆਇੰਟ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ 10 ਮੀਲ ਦੂਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਪਸ਼ਟ 'ਨੀਲੇ' ਆਕਾਸ਼ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। 

 ਬੀਡ ਲਾਈਟਨਿੰਗ (Bead Lightning) ਇੱਕ ਬਿਜਲੀ ਚੈਨਲ ਦੇ ਸੜਨ ਵਾਲੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਸਟਰੋਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਠੰਡਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 

ਇਹ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਡਿਸਚਾਰਜ ਦੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

 ਉੱਚੀ ਕਰਾਸ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਝਟਕਿਆਂ ਨਾਲ ਰਿਬਨ ਲਾਈਟਨਿੰਗ (Ribbon Lightning) ਗਰਜ -ਤੂਫ਼ਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਹਵਾ ਹਰੇਕ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਸਟਰੋਕ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਰਿਟਰਨ ਸਟਰੋਕ ਵਿੱਚ ਉਲਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਿਬਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਦੌਰਾਨ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵੀ ਉਸੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ)।

 ਸਟੈਕੈਟੋ ਲਾਈਟਨਿੰਗ (Staccato lightning) ਇੱਕ ਸੀਜੀ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਸਟਰਾਈਕ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਸਟਰੋਕ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ ਕਾਫ਼ੀ ਬ੍ਰਾਂਚਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਫਲੈਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਬਾਲ ਲਾਈਟਨਿੰਗ (Ball lightning), ਜਿਸਨੂੰ ਗਲੋਬ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਗੋਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਹਵਾਈ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਿਆਸ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕਈ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਜ-ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬੱਦਲ-ਤੋਂ-ਜ਼ਮੀਨ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇੜਲੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਲਾਲ, ਸੰਤਰੀ, ਪੀਲਾ, ਚਿੱਟਾ, ਜਾਂ ਨੀਲਾ ਰੰਗ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਹਿਸਿੰਗ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਵੱਖਰੀ ਸੁਗੰਧ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਚੁੱਪਚਾਪ ਜਾਂ ਵਿਸਫੋਟਕ ਢੰਗ ਨਾਲ। ਬਾਲ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਜਾਂ ਪਿਘਲਣ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਰਹਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਆਮ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਇਸਦੇ ਸੰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਨ: ਹਵਾ ਜਾਂ ਗੈਸ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਉੱਚ-ਘਣਤਾ ਵਾਲਾ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਵਰਤਾਰਾ, ਇੱਕ ਹਵਾ ਦਾ ਚੱਕਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦਾਰ ਗੈਸਾਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋਵੇਵ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਦੇ ਬੁਲਬੁਲੇ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈੈ।

ਕਈ ਵਾਰ ਬੀਡ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਨੂੰ ਬਾਲ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਲਈ ਗਲਤ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੀਡ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਸਭ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਕਲਾਉਡ-ਟੂ-ਗਰਾਂਡ ਫਲੈਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਰੰਟ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਅੰਸ਼ ਲਈ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਰੌਸ਼ਨੀ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੈਨਲ ਵਿੱਚ ਵਧੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਖੇਤਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਣਕਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਤਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

 ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਬਿਜਲੀ ਸਿਰਫ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਖਤਰਨਾਕ ਵੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 2,000 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੈਂਕੜੇ ਹੋਰ ਸਟ੍ਰਾਈਕਸ ਤੋਂ ਬਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਈ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਕਮੀ, ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਸੁੰਨ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੀਵਨ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਟ੍ਰਾਈਕਸ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਜਲਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹਰ 10 ਵਿੱਚੋਂ 9 ਲੋਕ ਬਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਅਤਿ ਦੀ ਗਰਮੀ ਇੱਕ ਦਰੱਖਤ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਭਾਫ਼ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਫ਼ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਉਡਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ:-

1) ਜੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤੂਫਾਨ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਜਾਂ ਗਤੀਵਿਧੀ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰੋ।

2) ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਬੰਦ ਸ਼ੈਲਟਰ ਲੱਭੋ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹਗਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ, ਦਫਤਰਾਂ, ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਸੈਂਟਰਾਂ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਖਤ ਵਾਹਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

 3) 30-30 ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਨਾ ਭੁੱਲੋ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਬਿਜਲੀ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, 30 ਤੱਕ ਗਿਣਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ 30 ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਰਜ ਸੁਣਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਓ।

4) ਉੱਚੇ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਾੜੀਆਂ, ਚਟਾਨਾਂ ਜਾਂ ਚੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਉੱਤਰੋ।

5) ਕਦੇ ਵੀ ਇੱਕਲੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਪਨਾਹ ਨਾ ਲਓ।

6) ਪਨਾਹ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਚੱਟਾਨ ਜਾਂ ਪੱਥਰੀਲੀ ਓਵਰਹੈਂਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।

7) ਤਾਲਾਬਾਂ, ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਹਰ ਅਤੇ ਦੂਰ ਜਾਓ।

8) ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ ਜੋ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਦੀ ਵਾੜ, ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ, ਜਾਂ ਵਿੰਡਮਿਲਸ)।

ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

 ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਿਜਲੀ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਚਾਉਂਦਾ। ਦਰਅਸਲ, ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।  ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ ਹਨ:-

1)  ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨਹਾਉਣਾ, ਧੋਣਾ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਕਰਨਾ।

2) ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

3) ਕੋਰਡਡ ਫੋਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੂਫਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤਾਰ ਰਹਿਤ ਜਾਂ ਸੈਲੂਲਰ ਫ਼ੋਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ।

4) ਕੰਕਰੀਟ ਦੀਆਂ ਫਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਕਰੀਟ ਦੇ ਫਰਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਨਾ ਲੇਟੋ। ਬਿਜਲੀ ਕੰਕਰੀਟ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ  ਦੁਆਰਾ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ ਜਾਂ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਓ।