ਪੰਜ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਵਾਲਾ ਜਰਨੈਲ - ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ
ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਲਾਇਲਪੁਰ (ਹੁਣ ਫੈਸਲਾਬਾਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ) ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਔਲਖ ਗੋਤ ਦੇ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਚੌਥੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਹਾਡਸਨ'ਸ ਹੌਰਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਂਸ ਡਫਦਾਰ(ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਘੋੜ-ਸਵਾਰ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਪੋਰਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਰਜਾ) ਸਨ ਅਤੇ ਕੈਵਲਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਰਿਸਾਲਦਾਰ(ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਸਾਲਾ ਦਾ ਕਮਾਂਡਰ, ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਘੋੜਸਵਾਰ ਅਤੇ ਬਖਤਰਬੰਦ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੱਧ-ਪੱਧਰ ਦਾ ਰੈਂਕ) ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਮੇਜਰ ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਨੇ 1883 ਅਤੇ 1917 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਗਾਈਡ ਕੈਵਲਰੀ(ਫਰੰਟੀਅਰ ਫੋਰਸ) ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੜਦਾਦਾ, ਨਾਇਬ ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਸੁਲਤਾਨਾ ਸਿੰਘ, 1854 ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਗਾਈਡ ਕੈਵਲਰੀ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਦੋ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ; ਉਹ 1879 ਦੀ ਅਫਗਾਨ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਫੌਜ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਅਤੇ ਮੱਧ ਰੈਂਕ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਿੰਟਗੁਮਰੀ(ਹੁਣ ਸਾਹੀਵਾਲ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਖੇ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਨ ਪਾਇਆ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਕਾਲਜ ਦੀ ਤੈਰਾਕੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਸਨ ਅਤੇ ਤੈਰਾਕੀ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪੰਜਾਬ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਚਾਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1938 ਵਿੱਚ ਆਲ-ਇੰਡੀਆ ਵਨ-ਮੀਲ ਤੈਰਾਕੀ ਈਵੈਂਟ ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡੇਢ ਮੀਲ ਤੈਰਾਕੀ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਚ ਫ੍ਰੀ ਸਟਾਈਲ ਤੈਰਾਕੀ 'ਚ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ 1938 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਇਲ ਏਅਰ ਫੋਰਸ, ਕ੍ਰੇਨਵੇਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਸਿਰਫ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਕੈਡੇਟਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਬੈਚ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੋਰਸ 'ਚ ਟਾਪ ਦਿੱਤਾ। ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਉਹ ਤੈਰਾਕੀ, ਐਥਲੇਟਿਕਸ ਅਤੇ ਹਾਕੀ ਟੀਮਾਂ ਦੇ ਉਪ ਕਪਤਾਨ ਰਹੇ।
ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਰਮਾ ਦੇ ਅਭਿਆਨ 'ਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਸਾਹਸ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ 1944 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਰਸਕਾਰ ਡਿਸਟਿੰਗੂਇਸ਼ਡ ਫਲਾਇੰਗ ਕਰਾਸ (ਡੀ. ਐੱਫ. ਸੀ.) ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 15 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਉੱਪਰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਫਲਾਈਪਾਸਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਨੋਖਾ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ। ਉਸੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਰੈਂਕ 'ਤੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅੰਬਾਲਾ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ।
1949 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਰੇਸ਼ਨਲ ਕਮਾਨ ਦੇ ਏਅਰ ਆਫਿਸਰ ਕਮਾਂਡਿੰਗ (ਏ. ਓ. ਸੀ.) ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਅਪਰੇਸ਼ਨਲ ਕਮਾਨ ਦਾ ਨਾਂ ਪੱਛਮੀ ਹਵਾਈ ਕਮਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 1949 ਤੋਂ 1952 ਤੱਕ ਅਤੇ 1957 ਤੋਂ 1961 ਤੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਅਪਰੇਸ਼ਨਲ ਕਮਾਨ ਦੇ ਏ. ਓ. ਸੀ. ਰਹਿਣ ਦੀ ਖਾਸ ਥਾਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈ। ਏ. ਓ. ਸੀ. ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੋਟ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਏਅਰ ਵਾਇਸ ਮਾਰਸ਼ਲ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇ। 1962 ਦੀ ਜੰਗ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਚੀਫ ਆਫ ਏਅਰ ਸਟਾਫ ਅਤੇ 1963 'ਚ ਵਾਈਸ ਚੀਫ ਆਫ ਏਅਰ ਸਟਾਫ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1965 'ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਖਿਲਾਫ ਜੰਗ 'ਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ 'ਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 1965 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਕੌਸ਼ਲ ਲਈ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੰਗ 'ਚ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਦੀ ਰੈਂਕ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਕੇ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕਰਕੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਬਣ ਗਏ। 16 ਜੁਲਾਈ, 1969 ਨੂੰ ਉਹ ਹਵਾਈ ਫੌਜ 'ਚੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਏ ਸਨ।
1971 'ਚ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਜਦੂਤ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 3 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀਨੀਆ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 1978 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਦਿੱਤੀ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣੇ ਅਤੇ 1983 ਤੱਕ ਅਹੁਦਾ 'ਤੇ ਰਹੇ। 1989 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਉਪ ਰਾਜਪਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 60 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਾਈਪਲੇਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਮਿਗ-21 ਤੱਕ ਦੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ ਮਿਗ-21 ਦੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2002 ਵਿੱਚ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਦਾ ਰੈਂਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਇਕਲੌਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਿਤਾਰਾ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਟਰੱਸਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਦੌਲਤ ਵਿੱਚੋਂ 2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦਾ 16 ਸਤੰਬਰ 2017 ਨੂੰ 98 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ’ਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਪੋਰਟਸ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਸਾਲਾਨਾ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤਾਂ
ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੈਂਤ - ਬਲੈਕ ਹੋਲ
18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਜੌਨ ਮਿਸ਼ੇਲ ਅਤੇ ਪੀਅਰੇ-ਸਾਈਮਨ ਲੈਪਲੇਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਇੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੀ ਕਿ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1915 ਵਿੱਚ, ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੇ ਸਾਪੇਖਤਾ ਦਾ ਜਨਰਲ ਸਿਧਾਂਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਗੁਰੂਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਾਰਲ ਸ਼ਵਾਰਜ਼ਚਾਈਲਡ ਨੇ 1916 ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਲਈ ਸਾਪੇਖਤਾ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਹੱਲ ਲੱਭਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1958 ਵਿੱਚ, ਡੇਵਿਡ ਫਿਨਕੇਲਸਟਾਈਨ ਨੇ ਇਸਦੀ ਹੋਰ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ। 1967 ਵਿੱਚ ਨਿਊਟ੍ਰੌਨ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਗੁਰੂਤਾਕਰਸ਼ਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਈਆਂ ਸੰਖੇਪ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। "ਬਲੈਕ ਹੋਲ" ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ 1967 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੌਹਨ ਵ੍ਹੀਲਰ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 11 ਫਰਵਰੀ 2016 ਨੂੰ, ਲਿਗੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਹਿਯੋਗ (LSC) ਅਤੇ ਵੀਰਗੋ ਸਹਿਯੋਗ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਤਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ। ਇਹ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੇ ਵਿਲੀਨਤਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਿਰੀਖਣ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2018 ਤੱਕ, 11 ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਵੇਵ ਇਵੈਂਟ ਦੇਖੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 10 ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦਾ ਵਿਲੀਨ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਅਤ...
ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਯੂਰੀ ਗਾਗਰਿਨ ਸੀ ਜੋ ਪੁਰਸ਼ ਸੀ। ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਕੌਣ ਸੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣੇ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਯਾਤਰੀ ਵੈਲਨਟੀਨਾ ਟੇਰੇਸ਼ਕੋਵਾ ਦੇ ਬਾਰੇ। ਵੈਲੇਨਟੀਨਾ ਵਲਾਦੀਮੀਰੋਵਨਾ ਟੇਰੇਸ਼ਕੋਵਾ(Valentina Vladimirovna Tereshkova) ਦਾ ਜਨਮ 6 ਮਾਰਚ, 1937 ਨੂੰ ਰੂਸ ਦੇ ਯਾਰੋਸਲਾਵਲ ਨੇੜੇ, ਬੋਲਸ਼ੋਏ ਮਾਸਲੇਨੀਕੋਵੋ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਕਾਈਡਾਈਵਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮਈ 1959 ਵਿੱਚ 22 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਕਾਈਡਾਈਵਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਛਾਲ ਮਾਰੀ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਇੱਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਟਰੈਕਟਰ ਡਰਾਈਵਰ ਸਨ। ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਨੇ ਵੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਟੇਰੇਸ਼ਕੋਵਾ 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪੰਜ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਜ਼ਨ ਰਹਿਤ ਉਡਾਣਾਂ, ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਟੈਸਟ, ਸੈਂਟਰਿਫਿਊਜ ਟੈਸਟ, 120 ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਜੰਪ ਅਤੇ ਜੈਟ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਪਾਇਲਟ ਸਿਖਲਾਈ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਮੂਲ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ, ਟੇਰੇਸ਼ਕੋਵਾ ਇੱਕ ਵੋਸਟੋਕ 5 ਰਾਕੇਟ 'ਤੇ ਆਰਬਿਟ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੋਨੋਮਰੀ...
ਰਹੱਸਮਈ ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡ
ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਿਸਰ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਪਿਰਾਮਿਡ, ਜੋ ਅਜੋਕੇ ਕਾਹਿਰਾ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਵੱਖ -ਵੱਖ ਅਕਾਰ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਿਸਰੀ ਪਿਰਾਮਿਡ ਹਨ, ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਸੂਡਾਨ ਵਿੱਚ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਰ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹਾਨ ਪਿਰਾਮਿਡ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਣ ਕੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਮੱਧ ਪਿਰਾਮਿਡ, ਜੋ ਕਿ ਖਫਰੇ (ਸ਼ੈਫਰਨ) ਦਾ ਹੈ, ਕੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੱਡਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉੱਚੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਿਰਾਮਿਡ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਖੁਫੂ (ਚੀਪਸ) ਦਾ ਮਹਾਨ ਪਿਰਾਮਿਡ ਹੈ, ਜੋ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਹੈ। ਖੁਫੂ ਦਾ ਮਹਾਨ ਪਿਰਾਮਿਡ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਪਿਰਾਮਿਡਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸੱਤ ਅਜੂਬਿਆਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਸਿਰਫ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ, ਖੁਫੂ ਦਾ ਮਹਾਨ ਪਿਰਾਮਿਡ, ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੱਤ ਅਜੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਮਿਸਰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸੱਤ ਅਜੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਦਾ ਲਾਈਟਹਾਊਸ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਸੀ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਖੁਫੂ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡ ਦੀ ਉਚਾਈ 145 ਮੀਟਰ (475 ਫੁੱਟ) ਅਤ...
ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਿੱਪ-ਹੌਪ ਬਾਰੇ
ਹਿੱਪ-ਹੌਪ, ਸੰਗੀਤਕ ਅੰਦੋਲਨ ਜਿਸਨੇ 1980 ਅਤੇ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਰੈਪ ਲਈ ਸਹਾਇਕ ਸੰਗੀਤ, ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਜੋ ਤਾਲ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਤੁਕਬੰਦੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਾਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਲਾ ਰੂਪ ਬਣ ਗਈ। ਹਿੱਪ ਹੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਇਤਿਹਾਸ ਹਿੱਪ-ਹੌਪ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੂਲ(Origins) : ਅਰੰਭਕ ਹਿੱਪ-ਹੌਪ ਸੰਗੀਤ ਨੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੌਂਕਸ ਦੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਬਰੋ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾਈਆਂ। ਇਹ ਬਲੈਕ, ਲੈਟਿਨੈਕਸ ਅਤੇ ਕੈਰੇਬੀਅਨ ਅਮਰੀਕਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਬਲਾਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਇਕੱਠਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਰੰਭ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡੀਜੇ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਰੂਹ ਅਤੇ ਫੰਕ ਸੰਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। NYC DJs ਜਿਵੇਂ DJ Kool Herc, Grand Wizzard Theodore, Grandmaster Flash, ਅਤੇ Afrika Bambaataa ਨੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਬ੍ਰੇਕ (ਜਿਸਨੂੰ "ਬ੍ਰੇਕਬੀਟਸ" ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ "ਬ੍ਰੇਕ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਟਰਨਟੇਬਲ ਤਕਨੀਕ, ਸਕ੍ਰੈਚਿੰਗ, ਫ੍ਰੀਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਜਮੈਕਨ "ਟੋਸਟਿੰਗ" ਦੇ ਅਧਾਰ ਤ...
ਪੂਰਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ vs ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ
ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਭੂਗੋਲਿਕ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਤਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਸਮਝ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਬੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਆਮ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਇਹ ਪੱਛਮੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਕਠੋਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅੰਤਰ ਹਨ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਵਧੇਰੇ ਵਿਅਕਤੀਵਾਦੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਵਧੇਰੇ ਸਮੂਹਿਕ ਹੋਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਪੂਰਬੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਟੱਲ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਬਾਲਗ ਹੋਣ ਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ। ਪੱਛਮੀ ਸਮਾਜ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਵੈ-ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਪੇ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਅਕਸਰ ਸੁਤੰਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਪੱਛਮੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਅਸਾਨ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੱਛਮੀ ਮਾਪਿਆਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਰਥਿਕ ਥੰਮ੍ਹ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਪਿਆਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰ...
Comments
Post a Comment