Posts

Showing posts from May, 2022

ਪੰਜ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਵਾਲਾ ਜਰਨੈਲ - ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ

Image
ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਲਾਇਲਪੁਰ (ਹੁਣ ਫੈਸਲਾਬਾਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ) ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਔਲਖ ਗੋਤ ਦੇ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਚੌਥੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਹਾਡਸਨ'ਸ ਹੌਰਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਂਸ ਡਫਦਾਰ(ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਘੋੜ-ਸਵਾਰ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਪੋਰਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਰਜਾ) ਸਨ ਅਤੇ ਕੈਵਲਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਰਿਸਾਲਦਾਰ(ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਸਾਲਾ ਦਾ ਕਮਾਂਡਰ, ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਘੋੜਸਵਾਰ ਅਤੇ ਬਖਤਰਬੰਦ ਯੂਨਿਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੱਧ-ਪੱਧਰ ਦਾ ਰੈਂਕ) ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਮੇਜਰ ਹੁਕਮ ਸਿੰਘ ਨੇ 1883 ਅਤੇ 1917 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਗਾਈਡ ਕੈਵਲਰੀ(ਫਰੰਟੀਅਰ ਫੋਰਸ) ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ  ਅਤੇ ਪੜਦਾਦਾ, ਨਾਇਬ ਰਿਸਾਲਦਾਰ ਸੁਲਤਾਨਾ ਸਿੰਘ, 1854 ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਗਾਈਡ ਕੈਵਲਰੀ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਦੋ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ; ਉਹ 1879 ਦੀ ਅਫਗਾਨ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਫੌਜ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਅਤੇ ਮੱਧ ਰੈਂਕ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ...

ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਜੀਵਤ ਕੱਛੂਕੁੰਮਾ

Image
"ਜੋਨਾਥਨ" ਐਲਡਾਬਰਾ ਜਾਇੰਟ ਕੱਛੂ ਦੀ ਇੱਕ ਉਪ-ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਭੂਮੀ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਜੋਨਾਥਨ ਦੱਖਣੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਓਵਰਸੀਜ਼ ਟੈਰੀਟਰੀ ਸੇਂਟ ਹੇਲੇਨਾ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੋਨਾਥਨ ਲਗਭਗ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਕੱਛੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, 1882 ਵਿੱਚ ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਸੇਸ਼ੇਲਸ ਤੋਂ ਸੇਂਟ ਹੇਲੇਨਾ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਨਾਮ 1930 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਹੇਲੇਨਾ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸਰ ਸਪੈਂਸਰ ਡੇਵਿਸ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਗਵਰਨਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਹਾਊਸ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਹੇਲੇਨਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।  ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 1882 ਵਿੱਚ ਸੇਂਟ ਹੇਲੇਨਾ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਵੇਲੇ ਉਹ 'ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਪੱਕ' ਸੀ। 'ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਪੱਕ' ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਸਾਲ ਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ 1832 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਹੈਚਿੰਗ ਡੇਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਗਿਨੀਜ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਕੱਛੂਆਂ ਦਾ ਸਰਵ-ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਰਿਕਾਰਡ ਧਾਰਕ, ਤੁਈ ਮਲੀਲਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਮੌਤ 1966 ਵਿੱਚ ਟੋਂਗਾ ਵਿੱਚ 189 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਦਵੈਤਾ, ਇੱਕ ਅਲਡਾਬਰਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੱਛੂਕੁੰਮਾ ਜਿਸਦੀ ...

ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਦਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ - ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ

Image
ਭਾਈ ਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ, ਲੇਖਕ, ਸੰਗ੍ਰਹਿ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਕਾਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਚਨਾ, ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼, ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਹਰ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ 30 ਅਗਸਤ 1861 ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ ਬਨੇਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਟਿਆਲਾ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਉਹ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਕਿਸੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਗਏ, ਪਰ ਸਿੱਖਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੀਤਾ। 10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਉਹ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਨਾਭਾ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪੰਡਤਾਂ ਨਾਲ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮਹੰਤ ਗੱਜਾ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੌਲਵੀਆਂ ਨਾਲ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। 1883 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। 1887 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਭਾ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਵਾਰਸ, ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਉਸਤਾਦ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1896 ਵਿੱਚ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਤੋਂ, 1911 ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸਕੱਤਰ, 1912 ਵਿੱਚ ਹਾਈ...

ਪਲੂਟੋ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕੱਢਿਆ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚੋ?

Image
ਪਲੂਟੋ(Pluto) ਕੁਇਪਰ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੌਣਾ ਗ੍ਰਹਿ(dwarf planet) ਹੈ ਜੋ ਨੈਪਚੂਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖਗੋਲੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਰਿੰਗ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਇਪਰ ਪੱਟੀ(kuiper belt) ਵਿੱਚ ਖੋਜੀ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਵਸਤੂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਵਸਤੂ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। 1840 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਉਰਬੇਨ ਲੇ ਵੇਰੀਅਰ ਨੇ ਯੂਰੇਨਸ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਣਪਛਾਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਨੈਪਚੂਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਨਿਊਟੋਨੀਅਨ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਨੈਪਚੂਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਨੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਯੂਰੇਨਸ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਨੈਪਚੂਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿ ਦੁਆਰਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। 1906 ਵਿੱਚ, ਪਰਸੀਵਲ ਲੋਵੇਲ(ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਬੋਸਟੋਨੀਅਨ, ਜਿਸਨੇ 1894 ਵਿੱਚ ਐਰੀਜ਼ੋਨਾ ਵਿੱਚ ਲੋਵੇਲ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ) ਨੇ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਿਤ ਨੌਵੇਂ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ "ਪਲੈਨੇਟ ਐਕਸ" ਕਿਹਾ। 1909 ਤੱਕ, ਲੋਵੇਲ ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਐਚ. ਪਿਕਰਿੰਗ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਗ੍ਰਹਿ ਲਈ ਕਈ ਸੰਭਾਵਿਤ ਆਕਾਸ਼ੀ ਧੁਰੇ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਲੋਵੇਲ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਨੇ 1916 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕੋਈ ...

ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੈਂਤ - ਬਲੈਕ ਹੋਲ

Image
18ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਜੌਨ ਮਿਸ਼ੇਲ ਅਤੇ ਪੀਅਰੇ-ਸਾਈਮਨ ਲੈਪਲੇਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਇੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸੀ ਕਿ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1915 ਵਿੱਚ, ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਨੇ ਸਾਪੇਖਤਾ ਦਾ ਜਨਰਲ ਸਿਧਾਂਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਗੁਰੂਤਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਾਰਲ ਸ਼ਵਾਰਜ਼ਚਾਈਲਡ ਨੇ 1916 ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਲਈ ਸਾਪੇਖਤਾ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਹੱਲ ਲੱਭਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1958 ਵਿੱਚ, ਡੇਵਿਡ ਫਿਨਕੇਲਸਟਾਈਨ ਨੇ ਇਸਦੀ ਹੋਰ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ। 1967 ਵਿੱਚ ਨਿਊਟ੍ਰੌਨ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਗੁਰੂਤਾਕਰਸ਼ਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਈਆਂ ਸੰਖੇਪ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। "ਬਲੈਕ ਹੋਲ" ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ 1967 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੌਹਨ ਵ੍ਹੀਲਰ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।   11 ਫਰਵਰੀ 2016 ਨੂੰ, ਲਿਗੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਹਿਯੋਗ (LSC) ਅਤੇ ਵੀਰਗੋ ਸਹਿਯੋਗ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਤਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ। ਇਹ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੇ ਵਿਲੀਨਤਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਿਰੀਖਣ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2018 ਤੱਕ, 11 ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਵੇਵ ਇਵੈਂਟ ਦੇਖੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 10 ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦਾ ਵਿਲੀਨ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਅਤ...

ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗਰਮ ਮਾਰੂਥਲ - ਸਹਾਰਾ ਮਾਰੂਥਲ

Image
ਸਹਾਰਾ ਅਲਜੀਰੀਆ, ਚਾਡ, ਮਿਸਰ, ਲੀਬੀਆ, ਮਾਲੀ, ਮੌਰੀਤਾਨੀਆ, ਮੋਰੋਕੋ, ਨਾਈਜਰ, ਪੱਛਮੀ ਸਹਾਰਾ, ਸੂਡਾਨ ਅਤੇ ਟਿਊਨੀਸ਼ੀਆ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਢੱਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 9 ਮਿਲੀਅਨ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (3,500,000 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਫਰੀਕਾ ਦਾ 31% ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿੱਚ 250 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੀ ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ ਵਰਖਾ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਹਾਰਾ 11 ਮਿਲੀਅਨ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ(4,200,000 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਹਾਰਾ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨੇੜੇ-ਮੌਜੂਦਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਖੋਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਹਾਰਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਥਰੀਲੀ ਹਮਾਦਾ(ਪੱਥਰ ਪਠਾਰ) ਹੈ;  ਐਰਗਸ (ਰੇਤ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ - ਰੇਤ ਦੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ) ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੇਤ ਦੇ ਟਿੱਬੇ 180 ਮੀਟਰ(590 ਫੀਟ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਉੱਚੇ ਹਨ। ਹਵਾ ਜਾਂ ਦੁਰਲੱਭ ਬਾਰਸ਼ ਮਾਰੂਥਲ ਵਿੱਚ ਰੇਤ ਦੇ ਟਿੱਬੇ, ਗਰਮ ਵਾਦੀਆਂ, ਰੇਤ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ, ਪੱਥਰ ਦੇ ਪਠਾਰ, ਬੱਜਰੀ ਦੇ ਮੈਦਾਨ, ਸੁੱਕੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ, ਸੁੱਕੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਡੂੰਘੇ ਖੰਡਿਤ ਪਹਾੜ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ, ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਉੱਠਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱ...

ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ - ਅਡੌਲਫ ਹਿਟਲਰ

Image
ਅਡੌਲਫ ਹਿਟਲਰ ਦਾ ਜਨਮ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ 1889 ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਬਰੌਨੌ ਵਿੱਚ ਅਲੋਇਸ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਕਸਟਮ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਕਲਾਰਾ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਕਲਾਰਾ ਅਲੋਇਸ ਦੀ ਤੀਜੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਹਿਟਲਰ ਦਾ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਇਮਤਿਹਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਲ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਪਰ ਉਸਨੇ ਰਸਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 1903 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਵਿਏਨਾ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਏਨਾ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਆਰਟ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿਟਲਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਮੀ ਵਿਰੋਧੀ, ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਈਸਾਈ-ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਜਰਮਨ ਫੌਜ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰਲ ਦਾ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਡਿਸਪੈਚ-ਰਨਰ...

ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਤਾਂ

ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੈਂਤ - ਬਲੈਕ ਹੋਲ

ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ

ਰਹੱਸਮਈ ਗੀਜ਼ਾ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡ

ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹਿੱਪ-ਹੌਪ ਬਾਰੇ

ਪੂਰਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ vs ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ